"Omne vivum ex ovo" (Η ζωή προέρχεται από το αυγό), έλεγαν οι Ρωμαίοι συμπυκνώνοντας σε μία φράση μια βαθύτατα ριζωμένη πίστη διαφόρων πολιτισμών ανά την υφήλιο, που περιγράφει την αρχή του σύμπαντος μέσα από ένα κοσμικό αυγό.
Κατά τον λαογράφο Γ.Α. Μέγα, χρωματιστά αυγά, κυρίως κόκκινα, μνημονεύονται στην Κίνα, για εορταστικούς σκοπούς, ήδη αό τον 5ο π.Χ. αιώνα και την Αίγυπτο τον 10ο π.Χ. αιώνα. Αυτά τα προχριστιανικά σύμβολα της ζωής ενώθηκαν με τη σημειολογία του κόκκινου χρώματος και συμβολίζουν την Ανάσταση του Κυρίου, αφού, όπως σπάει το τσόφλι στη διαδικασία του τσουγκρίσματος, έτσι έσπασε και ο τάφος από τον οποίο βγήκε ο Χριστός, αλλά και την αναγέννηση του ανθρώπου και της ελπίδας.
Το έθιμο του τσουγκρίσματος έχει και μαντικό χαρακτήρα επειδή υπάρχει η πεποίθηση πως θα πάει καλά η χρονιά εκείνου που το αυγό του δεν έσπασε.
Τα αυγά βάφονται τη Μεγάλη Πέμπτη, που αποκαλείται και Κόκκινη Πέμπτη. Πιστεύεται δε ότι η καταλληλότερη χρονική στιγμή είναι προτού ξεκινήσει η Θεία Ακολουθία, διότι "άμα ακουστούν οι καμπάνες, τα αυγά θα σπάσουν". Παλιά, που δεν υπήρχαν οι χημικές βαφές, χρησιμοποιούσαν για κόκκινη μπογιά κομματάκια από ένα είδος κόκκινου ξύλου (αιματόξυλο) ή "ριζάρι, κιννάβαρι και όξος", δηλαδή ερυθράδανο ή αλιζάρι, κρεμέζι και ξίδι, όπως αναφέρει ο Παπαδιαμάντης στο διήγημα "Παιδική Πασχαλιά".
Ιδιαίτερη αξία έχει το πρώτο αυγό που θα βαφτεί. Το ονομάζουν "αυγό της Παναγίας" και το φυλάσσσουν στο εικονοστάσι για έναν χρόνο. Με αυτό μπορούν να ξεματιάσουν, αλλά και να ξορκίσουν τα φυσικά φαινόμενα, όπως είναι το χαλάζι και οι πλημμύρες. Αν, πάλι, κρατηθεί για τρία χρόνια στο εικονοστάσι, ο κρόκος του γίνεται σαν το κεχριμπάρι και τότε το αυγό λέγεται "κρατητήρας" και παίζει το ρόλο του φυλαχτού."
ΚΑΙ ΔΙΗΓΩΝΤΑΣ ΤΑ ΝΑ ΤΡΩΣ Μελίσσα Στοϊλη (εκδόσεις ΚΙΧΛΗ)