Στα πλαίσια της ενημέρωσης για τη μεταλλευτική ιστορία της περιοχής, μετά τη λεπτομερή ανάλυση της δραστηριότητας για τα ορυχεία Κύμης και Ανδρονιάνων, ενδιαφέρον θεωρούμε ότι παρουσιάζει και η ιστορία για την εκμετάλλευση του Λιγνιτωρυχείου Αλιβερίου.

Τόσο βέβαια γιατί ανήκει στην ευρύτερη περιοχή του νέου μας Δήμου Κύμης – Αλιβερίου, όσο και γιατί κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του από το 1953 μέχρι σήμερα εργάστηκαν σ΄ αυτό πολλοί συγχωριανοί μας .

1. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Όπως έχομε αναφέρει ο λιγνίτης της ελληνικής γης, ήταν γνωστός και στους αρχαίους από τις τυχαίες εμφανίσεις λιγνιτοφόρων στρωμάτων στην επιφάνεια του εδάφους, ή όταν άνοιγαν πηγάδια για νερό, τυχαίως μέσα σε κοιτάσματα λιγνίτη. Όμως το ενδιαφέρον για την έρευνα και εκμετάλλευσή του, έγιναν μετά τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους. Οι έρευνες απέδειξαν ότι υπήρχαν σημαντικά κοιτάσματα στη χώρα και άρχισε η εξόρυξή τους από την περιοχή της Κύμης (Καζάρμα) το 1833.
Η αυξημένη ζήτηση κάρβουνου ώθησε ιδιώτες να ενδιαφερθούν για το κοίτασμα στο Αλιβέρι. Έτσι το 1873 παραχωρήθηκε από το κράτος το δικαίωμα εξόρυξης σε ιδιώτες, οι οποίοι το 1896 πραγματοποίησαν την πρώτη εκμετάλλευση με στοές. Κατά τον Α΄ Παγκόσ μιο Πόλεμο παρατηρήθηκε έλλειψη καυσίμων και ως εκ τούτου έγινε ανάπτυξη στο λιγνιτωρυχείο Αλιβερίου για αυξημένη παραγωγή. Η χωρίς όμως προγραμματισμό αρπακτική εκμετάλλευση είχε σαν αποτέλεσμα δυσμενείς συνέπειες για το κοίτασμα, με πρόκληση πυρκαϊών στα υπόγεια οι οποίες κατέστρεψαν τμήματα του κοιτάσματος, τα αποθέματα των οποίων υπολογίστηκαν σε πάνω από 1,5 εκατ. τόνους λιγνίτη περίπου από το 1915 μέχρι το 1947.
Με το τέλος του Α΄Π. Πολέμου το 1918 συνεστήθη η ανώνυμος εταιρία ανθρακωρυχείων Αλιβερίου, που έγινε η μόνη ιδιοκτήτρια του κοιτάσματος, ενώ η παραγωγή από 12.800 τόνους, αυξήθηκε σε 23.300 από το 1923 έως το 1927. Στα πλαίσια περαιτέρω αξιοποίησης του λιγνίτη έγιναν τότε πειραματικές δοκιμές απόσταξης, τα αποτελέσματα των οποίων όμως αξιοποιήθηκαν από τους ξένους για την παραγωγή υγρών καυσίμων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την οικονομική κάμψη της εταιρίας και από το 1934 την ανάθεση της εκμετάλλευσης σε ενοικιαστές και την εταιρία υπό εκκαθάριση.
Στην κατοχή την εκμετάλλευση ανέλαβαν πάλι οι εκκαθαριστές της εταιρίας που αύξησαν την παραγωγή σε 6.500 τόνους το μήνα για να καλυφθεί μέρος των αναγκών σε καύσιμα της χώρας. Η κατάσταση αυτή κράτησε μέχρι το 1951, οπότε το λιγνιτωρυχείο κηρύχθηκε απαλλοτριωμένο στην αρχή υπέρ του Δημοσίου και αργότερα υπέρ της ΔΕΗ, η οποία προγραμμάτισε και την κατασκευή ατμοηλεκτρικού εργοστασίου. Η τοποθέτηση του σταθμού στη θέση αυτή έγινε με βάση τη γεωγραφική τοποθεσία του λιγνιτοφόρου κοιτάσματος, την εγγύτητα προς την πρωτεύουσα Αθήνα άρα και το μεγάλο καταναλωτή, αλλά βασικό ρόλο έπαιξε και το μικρό λιμάνι του Καράβου που ήταν ιδεώδης τοποθεσία για την εγκατάσταση του εργοστασίου.
Η λιγνιτοφόρα περιοχή αναπτύσσεται 3 χιλιόμετρα βόρεια του Αλιβερίου και καλύπτει τις κοινοτικές περιοχές των χωριών Αγίου Ιωάννη και Αγίου Λουκά. Η λεκάνη του εδάφους εκτείνεται σε 20-30 τετρ. Χιλιόμετρα και περιβάλλεται από ασβεστολιθικά πετρώματα, ενώ οι λοφοσειρές στα ανατολικά είναι σχιστολιθικές. Οι λιγνίτες του Αλιβερίου είναι αυτόχθονες δηλ. σχηματίσθηκαν επιτόπου από την πλούσια φυτική βλάστηση. Το κοίτασμα έχει πάχος κυμαινόμενο από 20 έως 50 μέτρα, ενώ λόγω της έντονης κλίσης του που φθάνει τις 55-60ο μοίρες το βάθος του φθάνει έως και τα 300μ. από την επιφάνεια του εδάφους.

συνεχίζεται...