Ξεκινάμε λοιπόν τις αναφορές - αφιερώματα σε συγχωριανούς μας που πλέον δεν βρίσκονται ανάμεσα μας και που άφησαν κατά κοινή παραδοχή, ιδιαίτερα ίχνη και σημάδια στο πέρασμα τους από το χωριό πρώτα αλλά και πολλές φορές από τον ευρύτερο γεωγραφικό, επαγγελματικό, κοινωνικό ή άλλης μορφής χώρο. Ο κατάλογος των ονομάτων είναι βέβαια υπό διαμόρφωση. Ως αφετηριακό αφιέρωμα το Δ.Σ. με ομόφωνη απόφαση του επέλεξε να είναι στον Παναγιώτη (Γιώτη) Βελ. Χρυσάγη και δημοσιεύεται στο φύλλο αυτό.
Χρειάζεται επίσης εισαγωγικά να διευκρινίσουμε πως κάθε αναφορά μας μέσα από την εφημερίδα μας, θα είναι σχεδόν πάντα περιορισμένη, κυρίως με την έννοια πως κατ’ ανάγκην η δημοσιευόμενη ύλη θα εμπλουτίζεται στη συνέχεια με διαφόρους τρόπους, διαδικασία στην οποία στοχεύομε. Καταληκτικά πάντως το σύνολο των στοιχείων προσδοκούμε να καταγραφεί σε ένα βιβλίο με γραπτό λόγο και οπτικό ή οπτικοακουστικό υλικό.
Στην προσπάθεια μας αυτή καλούμε ως συνοδοιπόρους όλους όσους μπορούν και θέλουν να βοηθήσουν με τον όποιο τρόπο.Έτσι που η κάθε φορά αναφορά να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή πληρότητα, εγκυρότητα αλλά και ομορφιά στην παρουσία και το περιεχόμενο.
Θεωρούμε την προσπάθεια μας αυτή ουσιαστική, μέσα στον Καταστατικό και επιθυμητό ρόλο του Συλλόγου μας. Στοχεύει στην επιζητούμενη πάντα συσπείρωση και στην ανθρώπινη επαφή και ζεστασιά της, στοιχεία συστατικά για την πιο αισιόδοξη ματιά που ατομικά και συλλογικά έχομε ανάγκη.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΒΕΛΙΣ. ΧΡΥΣΑΓΗ (ΓΙΩΤΗ)
Κατ’ αρχάς να σας ευχαριστήσουμε για την τιμή που μας κάνετε ως οικογένεια να επιλέξετε να αναφερθείτε στην προσωπικότητα και το έργο του πατέρα μου. Με τιμά επίσης η πρόταση συνεργασίας με την έγκριτη εφημερίδα «Η φωνή των Ανδρονιάνων-Δένδρων», η οποία αποτελεί σύνδεσμο με το χωριό, έχει πολύ ενδιαφέροντα θέματα γραμμένα με υπευθυνότητα και αγάπη από άξιους συνεργάτες.
Μου είναι λίγο δύσκολο να αναφερθώ στο πατέρα μου, λόγω της συναισθηματικής φόρτισης αλλά θα προσπαθήσω να απαριθμήσω ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία μου έχουν αποτυπωθεί έντονα στη μνήμη. Ως προς τον επαγγελματικό τομέα μου αφηγήθηκε ο αδερφός μου ο Χρήστος.
Βιογραφία
Ο Παναγιώτης Βελισσαρίου Χρυσάγης (Γιώτης) γεννήθηκε το 1923 και πέθανε το 1994. Ήταν χαμηλών τόνων, σοβαρός, τυπικός, υποδειγματικός οικογενειάρχης, σύζυγος και πατέρας. Αγαπούσε τη μεγάλη οικογένεια και φρόντιζε να μην της λείπει τίποτα. Είχε πάθος με το διάβασμα και τη δουλειά του. Οι απόψεις του ήταν πολύ προχωρημένες για την εποχή του! Ήταν επίσης προοδευτικός και φιλελεύθερος. Δε χρειαζόταν να κάνει υποδείξεις αφού η συμπεριφορά του αποτελούσε το καλύτερο πρότυπο.
Επαγγελματική ενασχόληση
Όταν ξεκίνησε την εργασία του εργάστηκε με χειροκίνητα και χειροποίητα εργαλεία. Το 1945 ένα πολεμικό γερμανικό αεροπλάνο είχε καταρριφθεί στο βουνό. Τότε συγκέντρωσε κάποιους φίλους από το χωριό, το Σόλιγκα, τον Αμπελιώτη και άλλους και με ζώα κατευθύνθηκαν στο σημείο της πτώσης. Στη συνέχεια απέσπασαν κάποια εξαρτήματα από το αεροπλάνο ( τα οποία έκρινε ο πατέρας μου κατάλληλα), και αφού τα φόρτωσαν, τα μετέφεραν στο χωριό κάτω από αντίξοες συνθήκες. Με αυτά τα συντρίμμια ως πρώτη ύλη ενεργοποιώντας τη φαντασία, τη γνώση, τη δημιουργικότητα, με επιμονή, υπομονή και προσήλωση στο στόχο, με πρωτόγονα μέσα και χωρίς ηγετικό ρεύμα δημιούργησε χειροποίητο τόρνο και δράπανο (Σήμερα βρίσκονται κάπου στο Βίταλο).
Έκοβε ξύλα καρυδιάς από το βουνό, τα οποία κουβαλούσε μόνος του και τους έδινε με τα χέρια του πνοή και λειτουργικότητα μετατρέποντάς τα σε κοντάκια. Με αυτά κατασκεύασε χειροποίητα όπλα υψηλής τεχνολογίας ικανά να ανταγωνιστούν ευρωπαϊκά για την εποχή τους. Για το λόγο αυτό συνέρρεαν στο χωριό άνθρωποι από όλα τα μέρη της Ελλάδας για να αποκτήσουν ένα όπλο του Γιώτη. Από το μαγαζί πέρασαν ως μαθητευόμενοι αρκετοί, όπως ο Νίκος ο μάστορας (από τους Μαλετιάνους), ο θείος μου, ο Παντελής Σπύρου, ο Γιάννης Σαπουτζής, ο Μανώλης Κοίλιαρης, ο Τριαντάφυλλος Προκοπίου κ.ά. Μερικοί από αυτούς μετανάστευσαν στη Γερμανία, όπου χρησιμοποιούσαν γόνιμα τις γνώσεις που αποκόμισαν από τον πατέρα μου.
Κατασκεύασε γύρω στα 1400 όπλα, από τα οποία 30 δίκανα. (ο Καλαμπαλίκης ο Κώστας έχει ένα καθώς και ο Μπελιάς Χαράλαμπος). Σήμερα ο μεγαλύτερος γιος, ο Χρήστος αφού μαθήτευσε κοντά στον πατέρα του συνεχίζει ερασιτεχνικά πλέον την τέχνη.
Μαρουδιά Παν. Χρυσάγη
Δεκέμβρης 2012
Ο ΓΙΩΤΗΣ Β. ΧΡΥΣΑΓΗΣ
Το εργαστήριο του Παναγιώτη Βελισσαρίου Χρυσάγη (Γιώτης) λειτούργησε από τα μέσα της δεκαετίας του 40 στον ίδιο γνωστό χώρο δίπλα στο λιοτρίβι και σπίτι του Χρήστου Βαρλάμου μέχρι τη διακοπή της λειτουργίας του το 1990. Στο ίδιο κτίριο λειτουργούσε το σιδηρουργείο του Κώσταρου. Στην αρχή ο Γιώτης ασχολήθηκε με μικροεπισκευές διαφόρων αντικειμένων και μετά την επιστροφή του από την στράτευση, κατά τη διάρκεια της οποίας το εργαστήρι του το δούλευε ο κατά 10 έτη νεώτερος Γιάννης Κλαμπαλίκης (Σόλιγκας), ξεκίνησε την ενασχόληση του με τα όπλα, για να αναδειχτεί σύντομα και για πολλά χρόνια οπλουργός κυνηγετικών όπλων γνωστός σε όλη την Εύβοια και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας. Πολύ μελετηρός και σε θέματα τεχνικά ,πήρε τα πρώτα ερεθίσματα στον τεχνικό τομέα δουλεύοντας στη Μακεδονία στα έργα κατασκευής γέφυρας στο Νέστο ποταμό, κοντά στον εκεί εργοδηγό πατέρα του συγχωριανού μας Ηρακλή του Φάκα. Το ξεκίνημα του ως οπλουργού έγινε το 1946 ή ίσως το 1947 όταν ο μπαρμπα Βαγγέλης Νίτης ο ταχυδρόμος του πήγε ένα κυνηγετικό όπλο για επισκευή. Ο Γιώτης άρπαξε την ευκαιρία και επισκευάζοντας με τον παραγιό του Γιάννη Καλαμπαλίκη (Σόλιγκα) το όπλο του μπαρμπα Βαγγέλη αντιγράφοντας τα απαραίτητα και καθυστερώντας όσο απαιτήθηκε την παράδοση του επισκευασμένου
Σταμάτης Δ. Σπύρου
ΣΤΟ ΔΑΣΚΑΛΟ ΜΟΥ ΓΙΩΤΗ
Συγχαίρω τον πρόεδρο και τον Σύλλογο μας
Που γραφουνε για τους καλούς που ζήσαν στο χωριό μας.
Γιώτη άνθρωπους σαν και σένανε πρέπει να τους θυμούνται
γιατί πολλά αφήσανε, δεν πρέπει να ξεχνιούνται.
Όλοι οι καλοί οι άνθρωποι που άφησαν ιστορία
Πρέπει να τους θυμόμαστε γιατί έχουνε αξία.
Αείμνηστε Γιώτη και εγώ θα σε θυμάμαι πάντα
κι αν είχα και τη δύναμη θα σού ‘φτιαχνα ανδριάντα.
Όλα αυτά που μούμαθες είχαν μεγάλη αξία
Και με βοηθήσανε πολύ στη σταδιοδρομία.
Το ξέρω πως βοήθησες και άλλα πολλά παιδιά
Θα σε θυμάμαι όσο ζω, στο λέω από καρδιάς.
Δεκέμβρης 2012
Γιάννης Καλαμπαλίκης (Σόλιγκας)